өзара қимыл

(Взаимодействие)

әскердің (күштердің) ұрыс (операция) мақсатына жетудегі мақсаттары мен міндеттері, орны мен міндеттерді орындау уақыты және тәсілдері бойынша келісімді іс-әрекеттері, әскери өнер принциптерінің бірі. Қаруды Күштердің әр түрінің, әрқилы бөлімшелерінің, бөлімдерінің (кемелерінің), құрамалары мен бірлестіктерінің, әскердің және арнайы әскер түрлерінің арасында ұйымдастырылып, атқарылады. Әскердің (күштердің) үйлесімді қимыл тәртібін командир (қолбасшы) ұрысқа (операцияға) шешім қабылдағанда анықтайды және ол туралы нұсқауды ұрыс тапсырмасымен бірге береді. Кейіннен ол ұрыс қимылдары ұйымдастырылғанда және жүргізілгенде нақтыланады. Шабуылдауда Ө.қ. міндеттер, шептер, бағыттар мен уақыт бойынша, ал қорғаныста қарсыластың іс-әрекет жасау мүмкіндігі бар бағыттар бойынша, өз әскерінің міндеттері мен қарсы шабуыл бағыттары бойынша ұйымдастырылады. Ө.қ-ды ұйымдастыру ұрысты (операцияны) іс жүзінде дайындаудың маңызды шараларының бірі болып келеді. Ө.қ-ды тактикалық буында, әдетте, жергілікті жерде ұйымдастырады, оперативті-стратегиялық буында картада немесе жергілікті жердің макетінде, ал уақыт болса, оның кейбір жеке мәселелерін жергілікті жерде қарастырады. Ө.қ. командалық-штабтық және тактикалық жаттығуларда атқарылуы мүмкін. Бөлімдер мен құрамалардағы Ө.қ., әдетте, командирдің шешім картасында, ал оперативтік буында операция жоспарының бір бөлігі болып саналатын өзара қимылдың жеке жоспары (жоспарлы кесте) түрінде ресімделеді. Ө.қ. жоспарының көшірмелері әскерлерге жіберіледі. Ө.қ-дың реті туралы нұсқаулар жазбаша жауынгерлік бұйрықта (өкімде) көрсетілуі мүмкін. Ұрыс іс-қимылдарының аумағы мен оған қатысушы әскердің (күштің) құрамына байла-нысты. Ө.қ-ды тактикалық, оперативтік және стратегиялық деп бөледі.